وزیر آینده نفت، جوان یا باتجربه، نفتی یا غیر نفتی؟

عبدالرسول دشتی

فرهنگ اقتصاد  – سازمان های بزرگ و معتبری مانند نفت و پتروشیمی همیشه توسط گروه کارشناسی خود اداره می شوند. کارشناسانی که مراحل آموزش، یادگیری و پیشرفت در مجموعه هایی مانند نفت، گاز و پتروشیمی را مرحله به مرحله گذرانده و وقتی سابقه آنان از ده سال عبور  می کرد هریک در جایگاه خود به یکی از ستون های آن مجموعه تبدیل می شدند.

مهم ترین ویژگی کارشناسان نفت و پتروشیمی برخورداری از احساس تعلق سازمانی بود. برای آنان تعصب نسبت به سازمانشان چیزی در حد اعتقاد به ” توتم و تابوی” زیگموند فروید بود. این احساس تعلق و تعصب به سازمان در حدی بود که گاهی بطور مثال انتقال یک نیروی با تجربه از یک شرکت اصلی تابعه نفت به دیگر شرکت در حد نقل و انتقال بازیکنان فوتبال در لیگ های معتبر فوتبال با تعبیر و تفسیر همراه می شد.

بزگترین ظلم یبژن نامدار زنگنه به صنعت نفت ایران “از بین بردن احساس تعلق سازمانی در میان کارکنان به ویژه رده های کارشناسی” بود. حضور جوانان خام و بی تجربه ای که تنها امتیازشان نزدیکی به زنگنه یا معرفی شدن از سوی دوستان و آشنایان وی بود موجب شد طبقه کارشناسی صنعت نفت که شامل مجموعه ای از بهترین و دلسوزترین نیروهای نخبه کشور بود بشدت سرخورده شده، بتدریج با مشاهده برخوردهایی که با نیروهای باسابقه و مدیران با تجربه صورت می گرفت به این نتیجه برسند که راه پیشرفت در نفت از مسیر شایسته سالاری و کارآمدی نخواهد بود. نفت و پتروشیمی هنوز هم سرشار از نیروهای جوان است. کارکنانی که در عین قرار گرفتن در رده سنی جوان و میان سالی می توانند بسیاری از گره های کور ایجاد شده در این صنعت را باز کنند مشکل اما همچنان باقی است و آن احساس شدید سرخوردگی و از بین رفتن “تعلق و تعهد سازمانی” است.

حالا در این میان صحبت از وزیر نفت جوان و بعضا بی تجربه یا مسن و باتجربه برای کارکنان نفت موضوعی علی السویه است. برای آنان که هشت سال عملکرد ویرانگر بیژن نامدار زنگنه ای که به شیخ الوزراء معروف بود و به تعبیر آقای روحانی آمده بود تا یکصد میلیارد دلار سرمایه گذاری مورد نیاز صنعت نفت را با تکیه بر برند بین المللی نامش تامین کند و یا به تعبیر شخص زنگنه آمده بود تا ” گروهبان ها را برکنار کرده و ژنرال ها را جانشین آنان نماید، بیشتر به طنزی تلخ میان کارکنان تبدیل شده است.

کاش رئیس مجترم دولت سیزدهم و همه مشاوران و یاران اطراف وی در انتخاب وزیر نفت فقط به یک نکته توجه نمایند. به همه آنان و همه افرادی که خواهان پیشرفت کشور از طریق توسعه نفت، گاز و پتروشیمی می باشند پیشنهاد می شود در انتخاب وزیر نفت یک موضوع مهم را در نظر داشته باشند و آن این است که “وزیر نفت را چه جوان و چه مسن، چه خام و چه بی تجربه از دل کارکنان رسمی آن مجموعه انتخاب کنند” و باز تاکید می شود در این انتخاب مهم بسیار دقت کنند و آگاه باشند که مجموعه بزرگ و آگاه صنعت نفت کارکنان سفارشی تازه رسمی شده ای که در دوران وزارت آقای زنگنه به نفت آمده و “غوره نشده مویز شده بودند” یا آنان که به توصیه های متعدد از خارج از نفت، گاز و پتروشیمی آمده ویکباره بر صدر پست های مدیریتی سازمان ها و شرکت های تابعه وزارت نفت قرار گرفتند را هرگز نفتی و جزو خانواده صنعت نفت نمی داند.