استفاده از تصاویر ماهواره‌ای برای پایش سطح زیرکشت محصول استراتژیک برنج

فرهنگ اقتصاد _ مهدی حسنلو با بیان اینکه این طرح با همکاری پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران و ستاد توسعه فناوری‌های حوزه فضایی و حمل و نقل پیشرفته انجام شده است، افزود: برنج به همراه گندم یکی از دو کالای مهم اساسی و تغذیه‌ای است. بر این اساس، سیاست گذاران و برنامه‌ریزان در هر کشور غالباً برای این دو کالای اساسی، جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشاورزی و توسعه اقتصادی در نظر دارند.

وی با بیان اینکه مشکل کمبود آب و نیز توزیع کود و سموم و مدیریت بهتر آن، از مزایای داشتن اطلاعات سطح زیر کشت این محصول به شمار می‌آید، گفت: مشکلات مختلف بخش‌های کشاورزی و مدیریت سرزمین همچون کم‌آبی، تخریب خاک، سیلاب، طوفان‌های گرد و غبار و کاهش محصولات کشاورزی، نیاز به اطلاعات دقیق و به‌روز در خصوص سطح زیر کشت برنج را برای مدیران، کشاورزان، کاربران زمین، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کاملاً آشکار کرده است.

مجری طرح خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی برای واردات و صادرات این محصول استراتژیک و داشتن اطلاعات، از دیگر مزایای این نرم‌افزار محسوب می‌شود. بنابراین، توسعه روش‌هایی به‌منظور تعیین ویژگی‌های خاک در مقیاس محلی، منطقه‌ای و جهانی با بهره‌گیری از علوم و روش‌های متعدد از جمله تصاویر ماهواره‌ای بسیار حائز اهمیت است.

دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی، سری زمانی تصاویر ماهواره‌ای با توان‌های تفکیک زمانی و مکانی مانند تصاویر Sentinel-۱ و Sentinel-۲، اطلاعات نمونه‌برداری شده میدانی مختلف برنج و تفکیک‌های انواع مختلف آن مانند برنج هاشمی (کم محصول) و شیرودی یا فجر (پر محصول) و داده‌های مشاهداتی هم زمان با گذر ماهواره شامل مشخصات پوشش زمین و ویژگی‌های فنولوژی گیاه برنج را از داده‌های ورودی این نرم‌افزار بیان کرد.

حسنلو درباره رویکردهای فنی این نرم‌افزار اظهار داشت: گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌های مکانی و غیرمکانی موجود در خصوص ویژگی‌های گیاه برنج و انواع آن، عملیات میدانی شامل تشریح نقاط مشاهداتی و محدوده آنها و نمونه‌برداری انواع برنج و کیفیت آن، تهیه تصاویر ماهواره‌ای هم زمان با داده‌برداری‌های میدانی و اعمال روش‌های تلفیقی پردازش داده‌های ماهواره‌ای، داده‌کاوی، هوش مصنوعی جهت مدل‌سازی، استخراج خصوصیات مختلف برنج و تهیه نقشه‌های رقومی سطح زیر کشت برنج و تفکیک انواع آن از جمله رویکردهای فنی این نرم‌افزار است.

وی در ادامه، بررسی و کنترل کیفیت نقشه‌های رقومی تولید شده با روش‌های مختلف و داده‌های میدانی، تهیه نقشه‌های نهایی رقومی سطح زیر کشت برنج و تهیه دستورالعمل به‌روزرسانی آنها و اتصال و اخذ تصاویر به‌صورت آنلاین از سامانه‌های GEE و پردازش سریع و تولید نقشه‌های سطح زیر کشت برنج و تفکیک انواع آن را از دیگر رویکردهای فنی این نرم‌افزار دانست.

مجری طرح در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح دستاوردهای این طرح پرداخت و گفت: با اجرای این طرح، تولید نقشه‌های رقومی سطح زیر کشت برنج برای هر سال زراعی به‌صورت دوره‌ای بدون نیاز به حضور فیزیکی و برداشت داده‌های میدانی در هر زمان و هر مکان و همچنین ایجاد زیرساخت مبتنی بر سنجش از دور برای تهیه نقشه‌های سطح زیرکشت برنج برای مناطق با دسترسی محدود با شرایط مشابه با سرعت زیاد و هزینه کم امکان‌پذیر خواهد شد.

دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکانی اظهار داشت: محاسبه سطح زیر کشت محصول استراتژیک برنج به دقت بالای ۹۵ درصد برای برنامه‌ریزی به‌منظور صادرات و واردات و توزیع مناسب کود و سموم بین کشاورزان، تفکیک انواع کم‌محصول (برنج طارم هاشمی) و پرمحصول (برنج شیرودی و فجر) به‌منظور مدیریت بهتر و ایجاد امکان استفاده از توان شرکت‌های دانش‌بنیان برای دستیابی به دانش فنی تولید ابزار و ادوات سنجش از دور برای تسهیل و افزایش سرعت انجام مطالعات محصولات کشاورزی از دستاوردهای طرح است.

حسنلو با بیان اینکه مدت زمان انجام این طرح ۱۲ ماه بوده است، خاطرنشان کرد: کاربران حقوقی، همچون وزرات جهاد کشاورزی، وزارت صمت و ادارات کل جهاد کشاورزی استان‌ها و کاربران حقیقی نظیر کشاورزان، بنگاه‌های اقتصادی، مدیران سیستم‌های کشاورزی، محققان و کارشناسان، برنامه‌ریزان برنامه‌های توسعه‌ای اعم از کشاورزی و غیرکشاورزی از جمله مهمترین کاربران اطلاعات تولید شده خواهند بود.

نرم‌افزار پایش سطح زیرکشت محصول استراتژیک برنج و تشخیص نوع کم‌محصول و پرمحصول آن با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، یکی از سه طرحی است که توسط پژوهشگران دانشکده مهندسی نقشه‌برداری و اطلاعات مکان پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران به سرانجام رسید و اخیراً در مراسمی با حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از آن رونمایی شد.

منبع : ایرنا