معمار تئاتر شهر درگذشت

فرهنگ اقتصاد – علی سردارافخمی در سال ۱۳۰۸ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۳، زمانی که شاگرد دوره متوسطه بود برای ادامه تحصیلات راهی فرانسه شد و پس از ورود به رشته معماری در مدرسه هنرهای زیبای پاریس «بوزار» شاگرد اول شد. سردار افخمی پس از أخذ مدرک دکترای معماری از دانشکده هنرهای زیبای پاریس در سال ۴۲ به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران به تدریس مشغول شد.  از آثار شناخته‌شده او می‌توان به ساختمان تئاتر شهر تهران و ساختمان جدید مجلس شورای اسلامی اشاره کرد. مجموعه تئاتر شهر در سال ۴۶ توسط وی  طراحی شد و ساخت آن پنج سال طول کشید. این مجموعه در هفتم بهمن ۵۱ با روی صحنه رفتن نمایش باغ آلبالو نوشته آنتون چخوف و به کارگردانی آربی اوانسیان و با بازی داریوش فرهنگ، سوسن تسلیمی، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار و پرویز پورحسینی به عنوان مدرن‌ترین سالن تئاتر تهران افتتاح شد. این مجموعه از معماری زیبایی برخوردار است و جزء میراث فرهنگی کشور محسوب می‌شود که با الهام از برج طغرل و در ساختمان آن، ترکیبی جالب از کاشی و آجر به کار رفته‌است.

سردارافخمی درباره معماری تئاترشهر گفته است: فرم نهایی سازه، با الهام از خاطراتی بود که از معماری ایرانی در شیراز و اصفهان داشتم. زمین این بنا آن زمان از همه طرف دیده می‌شد و به نظر می‌رسید بهترین طرح برای اجرا، یک ساختمان دایره‌ای است. نکته مهم در ساخت این بنا این بود که از همان ابتدا مخالف کاربرد شیشه و تراورتن بودم، به دلیل اینکه این مصالح مناسب آب و هوا و فضای ایران نیست.

سردار افخمی کمی قبل از انقلاب به دلیل مسائل خانوادگی ایران را مجدداً به مقصد فرانسه ترک کرد ولی پس از خروج از ایران همانند بسیاری از معماران قبل از انقلاب به دلیل جنگ تحمیلی و تحریم اقتصادی غرب علیه حکومت جدید به ایران بازنگشت و درخواست وزارت مسکن و شهرسازی در دهه هفتاد برای اجرای ساختمان جدید مجلس که توسط خود وی در پیش از انقلاب طراحی شده بود را نیز رد کرد. به گفته خودش: «از من خواستند که برای اجرای این ساختمان به تهران بیایم؛ چون طرحش را من داده بودم. ولی من با آن شرایط قبول نکردم؛ چون خودم در فرانسه زندگی و کار داشتم و می‌ترسیدم بروم ایران و نتوانم هر موقع که خواستم برگردم. اوایل دهه ۷۰ شمسی وزیر جوانی به نام آخوندی پیش من در پاریس آمد. او از من خواست که به ایران بیایم. به من گفت: به شما قول می‌دهم هر وقت خواستید ترتیبی بدهم که به فرانسه برگردید. به هر صورت نرفتم.»

وی در ۱۸ آذر ۹۹ به دلیل کهولت سن در ۹۱ سالگی در پاریس درگذشت.

منبع: فارس