انقلاب رسانه‌ای در عصر هوش مصنوعی
بر درگاه ورود به آینده‌ای متحول شده هستیم! آیا آماده ورود به عصر جدید رسانه با هوش مصنوعی هستیم؟!
دکتر اکبر عیدی، استاد برجسته مدیریت منابع انسانی و عضو هیئت علمی سازمان مدیریت صنعتی ایران، در گفت‌وگویی اختصاصی با “فرهنگ اقتصاد”، به بررسی تحولات شگرف در فضاسازی رسانه‌ای و نقش محوری هوش مصنوعی (AI) در این دگرگونی‌ها پرداخته‌اند. ایشان با بیش از دو دهه تجربه، نشان می‌دهند که چگونه فناوری‌های نوین، شیوه تعامل ما با اطلاعات را از ریشه تغییر داده‌اند و چطور همزیستی هوشمندانه با فناوری، کلید موفقیت در این دوران پرشتاب است. این گفت‌وگو فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی ما در مواجهه با این انقلاب عظیم را روشن می‌کند.
فضاسازی رسانه‌ای: از یک‌سویه به تعاملی و مخاطب‌محور
دکتر عیدی با اشاره به تفاوت بنیادین فضاسازی رسانه‌ای امروز با گذشته توضیح می‌دهند که در گذشته این فضا عمدتاً یک‌طرفه و خطی بود و مخاطبان صرفاً دریافت‌کننده پیام بودند. اما با ظهور فناوری‌های هوشمند و رسانه‌های اجتماعی، این معادله کاملاً تغییر کرده است. امروزه، فضاسازی رسانه‌ای تعاملی و مبتنی بر داده‌ها، الگوریتم‌ها و تصمیم‌گیری ماشینی شده است.
مهم‌ترین تغییر از نظر دکتر عیدی، مخاطب‌محوری است. پیام‌ها اکنون متناسب با ویژگی‌های روان‌شناختی و رفتاری هر گروه هدف تنظیم می‌شوند. در این میان، هوش مصنوعی نقشی محوری ایفا می‌کند:
* تحلیل سریع داده‌ها: هوش مصنوعی با بهره‌گیری از داده‌های کلان، رفتارهای مخاطبان را به سرعت تحلیل می‌کند.
* شخصی‌سازی محتوا: پیام‌ها و فضاسازی‌ها به طور هدفمند و متناسب با نیازهای فردی تنظیم می‌شوند.
* افزایش سرعت تولید و انتشار: ابزارهای خودکار، سرعت تولید و انتشار محتوا را به شکل چشمگیری افزایش داده‌اند.
* تأثیرگذاری عمیق‌تر: هوش مصنوعی به پیام‌ها کمک می‌کند تا تأثیر احساسی و شناختی عمیق‌تری بر مخاطبان بگذارند.
دکتر عیدی تأکید می‌کنند که با این تحولات، مهارت‌های انسانی نظیر تفکر انتقادی، سواد رسانه‌ای و مسئولیت‌پذیری اجتماعی برای کارکنان و مدیران بیش از پیش اهمیت یافته است. ایشان توصیه می‌کنند: “سازمان‌ها باید آموزش‌هایی فراهم کنند تا نیروی انسانی هم مخاطب هوشمند فضای رسانه‌ای باشد و هم از ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید پیام‌های اثربخش بهره گیرد.”
دگرگونی تعامل با مخاطبان در عصر هوش مصنوعی
تعامل با مخاطبان، که در گذشته محدود به کانال‌های مشخصی بود، اکنون از نظر شکل، عمق، سرعت و شخصی‌سازی دستخوش دگرگونی عظیمی شده است:
* تعامل لحظه‌ای و ۲۴ ساعته: چت‌بات‌ها و دستیارهای مجازی این امکان را فراهم کرده‌اند.
* شخصی‌سازی دقیق: تجربه تعامل بر اساس ترجیحات مخاطب به طور دقیق شخصی‌سازی می‌شود.
* درک احساسات: تحلیل زبان طبیعی و پردازش چهره به درک احساسات و حالات روانی مخاطب کمک می‌کند.
* تحلیل بلادرنگ بازخوردها: بازخوردهای گسترده مخاطبان در لحظه تحلیل شده و پیشنهادات بهبود ارائه می‌شود.
دکتر عیدی تصریح می‌کنند: “سازمان‌ها باید ابزارهای هوشمند تعامل را بشناسند، توانایی تفسیر داده‌های رفتاری را کسب کنند و تعامل موفق را به معنای ساختن روابط انسانی معنادار در دل فناوری تعریف کنند.”
فناوری‌های نوین: شاکله تحولات رسانه‌ای
واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR)، هوش مصنوعی (AI) و اینترنت اشیا (IoT) زیربنای اصلی این تحولات هستند:
* VR/AR: تجربه محتوا را به یک تجربه غوطه‌وری حسی تبدیل کرده‌اند.
* هوش مصنوعی: علاوه بر شخصی‌سازی و تعامل، در تولید محتوا، تحلیل داده‌ها و تشخیص اخبار جعلی نقش مؤثری دارد.
* اینترنت اشیا: با جمع‌آوری داده‌های لحظه‌ای، امکان تولید محتوای موقعیت‌محور و بسیار هدفمند را فراهم می‌کند.
تحول مدل‌های کسب‌وکار رسانه‌ای و اهمیت سواد رسانه‌ای
مدل‌های سنتی کسب‌وکار رسانه‌ای جای خود را به مدل‌های اشتراکی، محتوای حمایت‌شده و مبتنی بر داده داده‌اند. رسانه‌ها اکنون با تحلیل دقیق داده‌های کاربران، تبلیغات هدفمند ارائه می‌دهند و تولید محتوای باکیفیت برای جذب و حفظ مخاطب از اهمیت بالایی برخوردار است.
با حجم عظیم اطلاعات تولید شده توسط هوش مصنوعی، سواد رسانه‌ای برای تفکیک اطلاعات درست از غلط، شناسایی اخبار جعلی و تحلیل انتقادی محتوا حیاتی است. دکتر عیدی تأکید می‌کنند: “مخاطبان باید بتوانند منابع اطلاعات را ارزیابی، اهداف پنهان را شناسایی و از حریم خصوصی خود محافظت کنند.”
چالش‌ها، فرصت‌ها و نقش محوری مخاطبان در آینده
چالش‌های اصلی پیش روی فضاسازی رسانه‌ای شامل اخبار جعلی، قطبی شدن جامعه، حفظ حریم خصوصی، اعتیاد به محتوا، سلامت روان و مدل‌های درآمدی ناپایدار است. با این حال، فرصت‌های بی‌نظیری نیز وجود دارد: افزایش دسترسی به اطلاعات، شخصی‌سازی، بهره‌وری بیشتر، کشف الگوها و بینش‌های جدید، نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار و مشارکت فعال‌تر شهروندان.
دکتر عیدی پیش‌بینی می‌کنند که مخاطبان در آینده فضاسازی رسانه‌ای نقش فعال و محوری خواهند داشت. “آن‌ها نه تنها تولیدکننده محتوا (Prosumers) هستند، بلکه به واسطه بازخوردها و تعاملات خود بر الگوریتم‌ها تأثیر می‌گذارند. مخاطبان با شخصی‌سازی محتوا، تصمیم‌گیرندگان اصلی خواهند بود و به ارتقای کیفیت فضای رسانه‌ای کمک می‌کنند.”
ایران در آستانه انقلاب صنعتی جدید؟
دکتر عیدی با دیدگاهی امیدوارانه معتقدند: “ما در آستانه یک انقلاب صنعتی عظیم قرار داریم.” ایشان تأکید می‌کنند که اگر هوشمندانه عمل کنیم و از ظرفیت فناوری‌های نوین به درستی بهره ببریم، می‌توانیم روند پیشرفت را تسریع کنیم. “منابع انسانی امروز به معنای هوشمندی نیروی انسانی است و لازم است سازمان‌ها شایستگی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را طراحی و توسعه دهند. آموزش استفاده از هوش مصنوعی یکی از مهارت‌های اصلی آینده خواهد بود.”
جمع‌بندی: همزیستی هوشمندانه با فناوری، کلید موفقیت
دیدگاه‌های دکتر عیدی به روشنی نشان می‌دهد که آینده فضاسازی رسانه‌ای بر پایه همزیستی هوشمندانه با فناوری‌های نوین شکل می‌گیرد. این تحولات، فرصت‌های بی‌نظیری برای افزایش بهره‌وری، ارتقای جایگاه نیروی انسانی و خلق محیط‌های هوشمند و متناسب با نیازهای روز فراهم کرده‌اند. با این حال، غفلت از چالش‌هایی مانند حفظ حریم خصوصی، مقابله با اخبار جعلی و توسعه سواد رسانه‌ای می‌تواند تهدیدهای جدی برای کیفیت فضای رسانه‌ای و سازمانی ایجاد کند. لذا، ترکیب دانش نظری، تجربه عملی و استفاده هوشمندانه از فناوری، کلید موفقیت در این مسیر پرشتاب است.
به اشتراک بگذارید:
لینک خبر: