سه شنبه ۲۴ تیر ۱۴۰۴ 2025-07-15
  • صفحه اصلی
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • جست و جو

  • بانک / بیمه / بورس
    بانک بیمه بورس لیزینگ طلا و ارز
  • نفت و انرژی
    نفت و گاز پالایش و پتروشیمی نیرو و انرژی های نو
  • صنعت و معدن
    صنعت معدن
  • حمل و نقل / خودرو
    حمل و نقل خودرو
  • اقتصاد کلان
    بودجه تجارت گردشگری کشاورزی
  • بین الملل
  • چندرسانه ای
    فیلم عکس
  • منهای اقتصاد
  • مجلس و فرهنگ اقتصاد
منو
  • صفحه اصلی
  • بانک / بیمه / بورس
    • بانک
    • بیمه
    • بورس
    • لیزینگ
    • طلا و ارز
  • نفت و انرژی
    • نفت و گاز
    • پالایش و پتروشیمی
    • نیرو و انرژی های نو
  • صنعت و معدن
    • صنعت
    • معدن
  • حمل و نقل / خودرو
    • حمل و نقل
    • خودرو
  • اقتصاد کلان
    • بودجه
    • تجارت
    • گردشگری
    • کشاورزی
  • بین الملل
  • چندرسانه ای
    • فیلم
    • عکس
  • منهای اقتصاد
  • مجلس و فرهنگ اقتصاد
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • جست و جو

آمادگی بانک سپه برای پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند‌آوری | پویش «اهدای دانش و مهربانی» در بانک مسکن کلید خورد | حمایت بانک مسکن از هموطنان آسیب دیده در جنگ تحمیلی/ پرداخت تسهیلات بدون سپرده گذاری به هموطنان آسیب دیده | لیست شعب کشیک بانک سینا در روزپنجشنبه ۱۹تیرماه ۱۴۰۴ | عرضه سکه طلا در شرکت صرافی سینا آغاز شد |

کد خبر: 12661
تاریخ انتشار: 17 تیر 1400 - ۰۰:۳۵

قانونی برای تمام فصول

تجربه بشری به ملت‌ها آموخت اگر در غیاب بانک مرکزی مستقل، مقتدر و پاسخگو، نظام پولی و مالی از پول فیزیکی به اعتباری منتقل شود، کسری‌های بودجه تورم می‌آفرینند.

دکتر فرهاد نیلی

در این شرایط نوآوری‌های مالی، منشأ بحران‌های بانکی می‌شوند. درس دوم آن بود که استقلال و اقتدار بانک مرکزی، فقط در قانون قابل تنفیذ است. تجربه تلخ ابرتورم‌های نیمه اول قرن بیستم نشان داد یکی از ارکان کشورداری در دنیای مدرن، تامین اقتدار بانک مرکزی در کنترل گردش پول بین بانک مرکزی، دولت و بانک‌ها است. در غیاب چنین اقتداری، بی‌ثباتی همه دستاوردهای اقتصادی را بر باد می‌دهد. نقطه کانونی تامین اقتدار بانک مرکزی، تصریح وظایف و اختیارات این بانک در قانون است. به همین دلیل قانون بانک مرکزی از سنجه‌های بلوغ حکمرانی در هر کشوری است.

دولت‌ها به‌دلیل مخارج پیش‌بینی نشده در مواجهه با حوادث غیرمترقبه، مانند شیوع کرونا یا عدم تحقق درآمدها، دچار کسری بودجه می‌شوند. حتی در صورت توازن بودجه، تاخیر در وصول درآمدها، خزانه دولت را گرفتار کمبود نقدینگی می‌‌کند. اگر بانک مرکزی مستقل نباشد، دولت بانک مرکزی را قلک خود می‌بیند و تامین نقدینگی کوتاه‌مدت یا کسری منابع خود را از آن طلب می‌کند. در غیاب قانونی جامع و روزآمد، اختلاف بین دولت و بانک مرکزی سیاسی شده و مخالفت یا موافقت با تامین کسری دولت، حمل بر شجاعت یا ضعف رئیس‌کل می‌شود؛ در‌حالی‌که حفاظ‌بندی روابط بانک مرکزی با دولت، این مساله را به یک چالش فنی مدیریت‌پذیر در عرصه کشورداری تبدیل می‌کند.

خزانه‌داری برای تامین کسری بودجه، اوراق بدهی منتشر می‌کند. اگر بانک‌ها و سایر نهادهای مالی، نرخ بهره پیشنهادی را جذاب بیابند، اوراق را در بازار اولیه می‌خرند. در غیر این صورت، خزانه باید نرخ را آنقدر جذاب کند که نیازش از بازار تامین شود. انتقال پول از بانک‌ها به خزانه دولت، در مقابل انتقال اوراق بدهی از خزانه به بانک‌ها، تراز پول را چنان در اقتصاد برقرار می‌کند که تقاضای کل، خارج از اراده بانک مرکزی تغییر نکند؛ برخی از بازیگران بازار مالی، در ازای نقدشوندگی بیشتر، بازده از دست می‌دهند و سایرین، اوراق مدت‌دار را جایگزین منابع نقد خود می‌کنند. در این صورت نیاز دولت تامین می‌شود؛ بدون آنکه افزایش تقاضا در بازار کالاها و خدمات موجب تورم شود.

بانک‌ها هم دچار کسری منابع می‌شوند. اگر کسری موقت باشد، بانک مرکزی با اخذ وثیقه کافی، کسری منابع آنها را تامین می‌کند. اما اگر ناترازی پایدار باشد، بانک مرکزی بانک ناتراز را در مسیر احیا و فیصله قرار می‌دهد. در اینجا هم بانک مرکزی مقتدر، تراز منابع و مصارف را در بازار مالی چنان تنظیم می‌کند که همزمان با انتقال موقت پایه‌پولی به بانک‌ها، اوراق بهادار به میزانی قبض شود که تقاضای کل تحریک نشود و تورم خیز نگیرد.

بانک مرکزی مقتدر به سیاه‌چاله‌های اعتباری اجازه مکیدن منابع نقد را نمی‌دهد؛ اگر بانکی مشکوک به اعسار شد، بانک مرکزی به جای تامین کسری، آن بانک را از بازار بین بانکی بیرون می‌گذارد؛ از هیات‌مدیره و در صورت لزوم سهامداران سلب اختیار می‌کند و سرپرستی بانک را تا احیا یا فیصله در اختیار می‌گیرد. اگر احیا شد به مسیر کسب‌وکار بانکی بر‌می‌گردد؛ در غیر این صورت بانک معسر منحل می‌شود. همه اینها به پشتوانه قانون میسر است. اگر قانون راه را بر مسامحه در تراز کردن ناترازی‌ها ببندد و بانک مرکزی را مستقل، مقتدر و پاسخگو تعریف کند، نخستین و مهم‌ترین رکن انضباط پولی و مالی در کشور برقرار، تورم کنترل‌پذیر و سلامت بانکی از استثنا به قاعده تبدیل می‌شود.

اقتدار بانک مرکزی در عدم اجابت درخواست دولت یا بانک‌ها، بدون پشتوانه محکم حقوقی ناممکن است. بانک مرکزی یک نهاد فنی کاملا غیرسیاسی است و ابزاری هم برای زورآزمایی سیاسی با دولت ندارد. در مصاف با بانک‌هایی که وضع مالی آشفته ولی نفوذ سیاسی زیاد دارند نیز عِدّه و عُدّه‌ای ندارد. تصریح قانون، یک موضوع بالقوه سیاسی را به یک مساله فنی قابل‌مدیریت تقلیل می‌دهد. اما در غیاب قانون، مسائلی که در دنیای مدرن راه‌حل فنی دارند، دستمایه جنجال‌های سیاسی می‌شوند.

در نظارت بر سلامت بانک‌ها اقتدار حقوقی مقدم بر اقتدار فنی و اطلاعاتی است. لازم است قانون، جایگاه، وظایف و اختیارات بانک مرکزی را در قبول یا رد درخواست تاسیس بانک‌ها، تایید صلاحیت مدیران ارشد، نظارت بر منابع و مصارف بانک‌ها و پایش ریسک‌های در حال شکل‌گیری، با اقتداربخشی به بانک مرکزی تامین کند. در غیاب تصریح و تفصیل قانون در احصای عرصه‌های اقتدار بانک مرکزی در اجابت یا رد تقاضای تامین نقدینگی دولت یا بانک‌ها، یا اختیار در خرید ارز دولت، بانک مرکزی در ثبات‌بخشی به بخش اسمی اقتصاد، همچون دن‌کیشوت در مصاف با آسیاب‌های بادی است.

قانون بانک مرکزی ما از سال ۱۳۵۱ دست نخورده مانده است. در این مدت به‌رغم آنکه تدوین مجموعه‌ای جامع از قوانین پولی و بانکی روزآمد، ضرورتی غیرقابل انکار برای اصلاح نظام مالی و نیل به ثبات اقتصاد کلان بوده، کشور از چنین زیرساخت مهمی بی‌بهره مانده است. از دهه ۱۳۶۰ شمسی به این سو، قوانین بانک‌های مرکزی کشورهای در حال توسعه، با هدف تامین استقلال و پاسخگویی، بازنگری شده است. در پی بحران مالی ۲۰۰۷ نیز، دگرگونی عظیمی در سراسر جهان در حوزه مقررات احتیاطی رخ داده است. مع‌هذا در داخل کشور استقلال بانک مرکزی فراموش شده، قوانین ‌بانکداری بی‌تغییر مانده و شکاف بین بانکداری ایران و بانکداری حرفه‌ای عمیق و روزافزون شده است. در نتیجه در پایان قرن ۱۴ شمسی، زیرساخت قانونی ثبات اقتصادی در ایران، نیم قرن از تجربه جهانی عقب مانده است. تا در بر این پاشنه می‌چرخد، چشم‌انداز تورم و سلامت بانکی تار است و سپرده‌های خرد بانکی نگهبان مقتدری ندارند.

طرح قانون بانک مرکزی مصوب مجلس به‌دنبال آن است که سنگ بنای نظام مالی مدرن کشور را پایه‌گذاری کند. در شرایط عادی، این قانون باید در قالب لایحه تقدیم مجلس می‌شد. اما سطح بالای تزاحم منافع در درون قوه‌مجریه، روزنه‌ای برای امید به تصویب لایحه‌ای ضامن استقلال و اقتدار بانک مرکزی باز نمی‌گذارد. صرف‌نظر از آنکه کدام جناح سیاسی دولت را در دست دارد، همه دولت‌ها به قلک بانک مرکزی محتاجند و در این شرایط وخیم مالی، بانک مرکزی ضعیف برای دولتمردان بلندپرواز و ناآشنا به کشورداری، از نان شب واجب‌تر است. بنابراین توصیه صاحب این قلم آن است که فرصت تاریخی امکان تصویب قانونی که حداقل‌های لازم برای تامین استقلال، اقتدار و پاسخ‌دهی را برای بانک مرکزی فراهم می‌کند، با تصور زندگی در دنیای فرشته‌های فارغ از تزاحم منافع از دست ندهیم.

منبع: دنیای اقتصاد

برچسب ها: بانک مرکزی, درآمد, قانون, کرونا

به اشتراک بگذارید:
تلگرام
تویتر
واتس آپ


لینک خبر:
https://farhangeghtesad.ir/news/12661

نظرات بینندگان

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

صفحه اهالی موسیقی
  • اخبار پر بازدید
  • اخبار پربحث
  • اقتصاد ایران در اختیار رفقا و قوم و خویش مسئولان است/ کسانی که ارز را بالا بردند، اجازه کاهش آن را نمی‌دهند
  • بروکراسی و مشکلات ارزی، مهم‌ترین موانع پیشرفت صنعت
  • “پیشگامی شرکت دانش‌بنیانی نفت و گاز سرو در قلب نفت ایران”
  • “طنین باشکوه “فلک‌الافلاک”در قلب خرم‌آباد باسمفونی همدلی و هنر پس از سال‌ها انتظار به صدا درآمد”
  • طرح آزادسازی قیمت برق و گاز و بازتوزیع
  • یک روز از زندگی عابد سلامه موشکافی یک تراژدی در بیت المقدس
  • در حمله تروریستی اسرائیل به ایران چه گذشت؟
  • نشریه دیجیتال ارتباط ایران زمین منتشر شد
  • جنایت تروریستی رژیم پلید صهیونی عزم ملت ایران را در مسیر عزت ملی و مبارزه با ظلم و اشغالگری راسخ تر خواهد کرد
  • تاکید مدیرعامل بانک مسکن بر تسریع در تکمیل پروژه های نهضت ملی/ اولویت بانک مسکن واگذاری واحدهای بالای ۸۰درصد پیشرفت فیزیکی است
  • پیام تسلیت مدیرعامل بانک دی در پی شهادت جمعی از سرداران و دانشمندان هسته‌ای کشور
  • پیام تسلیت مدیرعامل بانک رفاه کارگران در پی شهادت تعدادی از فرماندهان نظامی، دانشمندان هسته ای و هموطنان
  • اعطای ۸۰۰۰ میلیارد ریال تسهیلات ساخت واحد مسکونی طی دو ماهه ابتدای سال جاری / احداث ۱۲۴۴ واحد مسکونی با تسهیلات بانک مسکن
  • پیام تسلیت جناب آقای مهندس پورکیا مدیرعامل محترم شرکت پتروشیمی شیراز در پی شهادت جمعی از هموطنان، فرماندهان سپاه و دانشمندان هسته ای در حملات رژیم غاصب صهیونیستی
آخرین اخبار
  • جلسه هم‌اندیشی رؤسای حراست شرکت‌های گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس در ماهشهر
  • تیم پتروشیمی بندر امام صدرنشین مرحله مقدماتی تنیس‌ روی‌ میز کشور شد
  • علی دانشمند سرپرست برند ، مسئولیت اجتماعی ‌و روابط عمومی شرکت پتروشیمی پارس شد
  • مهندسی معکوس موفقیت‌آمیز کمپرسور سیکل تبرید پروپان در واحد NGL400/ پروژه کاهش فلرینگ پتروشیمی بندر امام به مرحله راه‌اندازی رسید/ رشد ۱۵۰ درصدی خوراک NGL محقق شد
  • حراست عاملی موثر در حفظ پایداری تولید و پاسداری از اقتدار ملی
  • تاکید عباس زاده بر توسعه هوشمندانه فاز دوم منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی
  • آمادگی بانک سپه برای پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزند‌آوری
  • پویش «اهدای دانش و مهربانی» در بانک مسکن کلید خورد
  • مهر تایید سهامداران به عملکرد «اروند» با رشد تولید و فروش پایدار با نگاهی توسعه‌محور/ سود خالص شرکت حدود ۵۰ درصد افزایش یافت
  • اعلام میانگین قیمت های جهانی محصولات پتروشیمیایی
  • پتروشیمی تبریز روی ریل رکورد شکنی/ سال ۱۴۰۳، سال طلایی صادرات و سودآوری
  • حمایت بانک مسکن از هموطنان آسیب دیده در جنگ تحمیلی/ پرداخت تسهیلات بدون سپرده گذاری به هموطنان آسیب دیده
  • پیام دکتر جواد شاه محمدی مدیرعامل شرکت پتروشیمی اصفهان به مناسبت روز ملی فناوری اطلاعات
  • پیام دکتر جواد شاه محمدی مدیرعامل شرکت پتروشیمی اصفهان به مناسبت روز ملی حراست
  • تامین نیاز دانشی پتروشیمی ها از سوی شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی

منهای اقتصاد
  • افزایش ساعات کاری مراکز فروش و خدمات همراه اول در استان‌های شمالی
  • پایداری شبکه همراه اول در مناطق زلزله‌زده استان سمنان

فیلم
    فرزین: تراکنش ماهانه رمز ارز‌ها در کشور ۳۵ همت است/ بازار را در چارچوب منافع ملی قاعده‌مند می‌کنیم


    ایبنا
    روز جهانی کار و کارگر در پتروشیمی بوعلی سینا
    فرهنگ اقتصاد _کارگران بازوان حرکت هر جامعه‌ای به سوی رشد، تعالی و شکوفایی هستند بی شک همه پیشرفت‌های حاصل در مسیر زندگی نشات گرفته از رشد و پویایی فکر و گسترش اندیشه‌ورزی است…
    بانک سینا با مشارکت بازیگران اکوسیستم در مسیر بانکداری هوشمند
    فرهنگ اقتصاد _ به نقل از روابط‌ عمومی بانک سینا، علی ابدالی در حاشیه نمایشگاه تراکنش دهم گفت: بانک سینا نیز مانند سایر بانک‌ها با استفاده از قابلیت‌های شرکت‌های…
    نشست خبری تامین مالی ارزی «پروژه نورد گرم 2» فولاد مباركه اصفهان/ ویدئو
    پزشكان، سكان ‌داران سلامت كشور هستند
    فرهنگ اقتصاد _ بیمارستان شهید مطهری در سال 1368 احداث شد و اقدامات تکمیلی در جهت بهینه سازی و ارتقاء خدمات آن با شتاب و سرمایه گذاری های نوین در طی سالیان مختلف صورت گرفته و هم اکنون…
    شریعتمداری: مردم ماهشهر را سهامدار صنایع پایین دست کنیم
    فرهنگ اقتصاد _ مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس در بازدید از پتروشیمی شهید تندگویان بر ایجاد صنایع پایین دستی در ماهشهر با سهامداری مردم منطقه با هدف اشتغالزایی…
    یک استراتژی برد-برد برای مصرف گاز خانوار + ویدئو
    فرهنگ اقتصاد _ دکتر علی امرایی، مدیرعامل شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان، اعلام کرد: در سال گذشته، این شرکت تقریباً یک‌سوم سال را با قطعی برق و گاز مواجه بود؛ اما امسال با…


عکس
    دیدار مدیر ارشد مجتمع و تعدادی از همکاران با خانواده شهید احسان فتحی به مناسبت روز بزرگداشت شهدای مدافع حرم
    گزارش تصویری آیین افتتاحیه پانزدهمین همایش بین المللی صنعت پتروشیمی ایران (IPF)
    فرهنگ اقتصاد _  پانزدهمین همایش بین المللی صنعت پتروشیمی ایران (IPF) با شعار "فناوری پاک" و با راهبرد کشف افق‌های نوین در دستیابی به توسعه…
    افتتاح اولین مدرسه انعطاف‌پذیر استان بوشهر به‌همت شرکت آریاساسول
    فرهنگ اقتصاد _ به نقل از روابط عمومی شرکت پلیمر آریاساسول، این رویداد با حضور مدیرعامل شرکت پلیمر آریاساسول، مدیرکل آموزش پرورش استان بوشهر، امام جمعه شهر…
    بازدید مدیرعامل پتروشیمی پارس از پتروشیمی دماوند
    بازدید مهندس عباس غلامی مدیر توسعه صنایع پایین‌دستی شرکت صنایع ملی پتروشیمی از غرفه شرکت پتروشیمی تبریز
    گزارش تصویری گرامیداشت هفته دفاع مقدس


    فرهنگ اقتصاد _ گرامیداشت هفته دفاع مقدس با حضور مدیران و کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی برگزار شد.

    گزارش تصویری این مراسم را در اینجا مشاهده نمایید.
    گزارش تصویری غرس نهال در مجتمع پتروشیمی شازند
  • صفحه اصلی
  • درباره ما
  • تماس با ما
  • پیوندها

پایگاه خبری - تحلیلی فرهنگ اقتصاد دارای مجوز فعالیتی به شماره 86047 از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد.

تمامی حقوق برای فرهنگ اقتصاد محفوظ می باشد. | 2020-1399

طراحی سایت و سئو: خدمت وب